Οργανωτική Δομή = Οργανόγραμμα = Οργάνωση
Η έννοια της οργανωτικής δομής μίας επιχείρησης περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο αυτή διαχειρίζεται το σύνολο των υλικών και άυλων πόρων που διαθέτει, καθώς και τις γραμμές εργασιών, εντολών, πολιτικών ώστε να πετύχει τους στόχους της.
Η απεικόνιση αυτής της δομής είναι αναγκαία και γίνεται μέσω ενός οργανογράμματος, το οποίο με τη σειρά του παρουσιάζει τις τυπικές σχέσεις μεταξύ των εργαζομένων, χωρισμένες σε διευθυντικές θέσεις, κλάδους και τμήματα σε όλο το φάσμα της.
Η οργανωτική δομή καθώς και η απεικόνιση της μέσω του οργανογράμματος, ταυτίζονται στην περίπτωση των επιχειρήσεων, με την έννοια της οργάνωσης, δηλαδή τον προσανατολισμό όλων των επιμέρους στοιχείων, υλικών και άυλων, ως προς την επιθυμητή κατάληξη αποτελεσμάτων.
Τι είναι το οργανόγραμμα;
Το οργανόγραμμα μίας επιχείρησης αποτελεί το βασικότερο δομικό της εργαλείο και είναι ταυτόσημο με την έννοια της οργάνωσης. Με άλλα λόγια, το οργανόγραμμα ορίζει τη σειρά και την κατεύθυνση προς τελικούς στόχους, εξυπηρετώντας το όραμα, τους σκοπούς και τις ενέργειες της επιχείρησης. Θα μπορούσαμε να αντιστοιχίσουμε ένα οργανόγραμμα με τον φέροντα σκελετό μίας οποιασδήποτε οικοδομής, που πάνω του θα στηρίξουμε τα υπόλοιπα κομμάτια της κατασκευής.
Το οργανόγραμμα είναι μία αποτύπωση της ιδανικής δομής που έχει επιλέξει μία επιχείρηση, απεικονίζοντας όλες τις ομάδες ομοειδών λειτουργιών αλλά και τις αντίστοιχες υποομάδες, οι οποίες σε συνεργασία μπορούν να οδηγήσουν την επιχείρηση στην επίτευξη του σκοπού της.
Σύμφωνα με έναν άλλο ορισμό, το οργανόγραμμα αποτελεί τη σχηματική απεικόνιση της οργανικής διάρθρωσης της επιχείρησης, παρουσιάζοντας γραφικά τις κύριες λειτουργίες και τις σχέσεις εξουσίας.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, το οργανόγραμμα μίας επιχείρησης θα μπορούσε να ορισθεί και ως σχηματική απεικόνιση του σκελετού και της αρχιτεκτονικής μίας οργάνωσης, και πιο συγκεκριμένα, των μερών αυτής, των τμημάτων, των υποτμημάτων, των θέσεων εργασία και των σχέσεων εξουσίας που τα συνδέουν.
Συνεπώς, το οργανόγραμμα δεν είναι τίποτε άλλο από αυτό το επιχειρησιακό δομικό εργαλείο, το οποίο είναι συνώνυμο της οργανωτικής δομής μίας επιχείρησης και η σωστή του αποτύπωση είναι αναγκαία καθώς απεικονίζει την πλήρη εικόνα της επιχείρησης όπου κάθε στοιχείο ξεχωριστά αλλά ταυτόχρονα όλα τα στοιχεία μαζί συνάδουν στη δημιουργία ενός προϋπολογισμένου αποτελέσματος.
Τύποι οργανογραμμάτων
- ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΣΕ ΜΟΡΦΗ ΔΕΝΤΡΟΥ Ή ΑΝΤΕΣΤΡΑΜΜΕΝΟΥ ΔΕΝΤΡΟΥ
Ο πιο συνήθης τύπος οργανογράμματος που αφορά διοίκηση επιχειρήσεων, η οποία γίνεται κυρίως από ένα ή δύο άτομα χωρίς περαιτέρω διάρθρωση και καταμερισμό ευθυνών.
Αποτελεί τον πιο συνήθη τύπο, διότι θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι αυτοφυές. Συναντάται στο σύνολο των επιχειρήσεων, όπου ο επιχειρηματίας ή διαχειριστής χρησιμοποιεί μία απλή δομή οριζόντιου τύπου.
Ο συγκεκριμένος τύπος οργανογράμματος δεν εξυπηρετεί καταστάσεις σε επιχειρήσεις άνω των τριών ατόμων και είθισται να παρουσιάζονται δομικά προβλήματα στους οργανισμούς, εταιρείες στους οποίους εφαρμόζεται.
- ΠΥΡΑΜΙΔΟΕΙΔΕΣ ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ
Το πυραμιδοειδές οργανόγραμμα αφορά επιχειρήσεις ή οργανισμούς με επίπεδα εξουσίας και διοίκησης. Χρησιμοποιείται ευρύτατα από μεγάλους οργανισμούς και θεωρείται ίσως η καλύτερη δομή που αφορά τις κατευθύνσεις των εντολών και πώς αυτές διανέμονται εσωτερικά.
Η ανάπτυξη στα πυραμιδοειδή οργανογράμματα, σε αντίθεση με αυτά του αντεστραμμένου δέντρου, γίνονται και οριζόντια και κάθετα. Τα οργανογράμματα αυτού του τύπου μπορούν να κατανέμουν καλύτερα τα επίπεδα ευθυνών και στόχων σε όλο το εύρος τους.
- ΚΥΚΛΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ
Πρόκειται για έναν ιδιαίτερο τύπο οργανογράμματος στον οποίο γύρω από μία πηγή αναπτύσσονται περιοχές, τμήματα ή projects τα οποία δεν επικοινωνούν μεταξύ τους, αλλά μόνο με την πηγή. Στα οργανογράμματα αυτού του τύπου, έχουμε απευθείας ανάθεση εντολών και εν συνεχεία την πλήρη διαχείριση τους ανά τμήμα χωρίς άλλη βοηθητική υποστήριξη.
Ο συγκεκριμένος τύπος οργανογράμματος μπορεί να εφαρμοστεί σε μεμονωμένες μόνο περιπτώσεις που η επιχείρηση πιθανώς χρειάζεται μεγαλύτερη ευελιξία με την προϋπόθεση ότι κάθε τμήμα, γύρω από τον πυρήνα, μπορεί να λειτουργήσει ανεξάρτητα.
Γιατί να έχω οργανωτική δομή;
Η έννοια της οργανωτικής δομής ορίζεται ως ο τρόπος με τον οποίο είναι διευθετημένα να λειτουργούν τα διάφορα μέρη μίας επιχείρησης. Αποτελεί με άλλα λόγια το σύστημα των σχέσεων επικοινωνίας και εξουσίας που συνδέει το ανθρώπινο δυναμικό της επιχειρήσεις και τις ομάδες για την επίτευξη διαφόρων ενεργειών, οι οποίες θα οδηγήσουν στην υλοποίηση των τελικών στόχων της επιχείρησης.
Γιατί όλες οι επιχειρήσεις πρέπει να έχουν οργανωτική δομή;
Οι επιχειρήσεις ως οργανισμοί επηρεάζουν έμμεσα ή άμεσα το μικροπεριβάλλον στο οποίο δραστηριοποιούνται. Φέρουν νομική, αστική και κοινωνική ευθύνη στα σύνολα ή υποσύνολα στα οποία προσφέρουν προϊόντα ή υπηρεσίες, ανεξάρτητα αν ο απώτερος σκοπός τους είναι το κέρδος. Η συνοχή, η αποτελεσματικότητα και η επιχειρησιακή ικανότητα μίας επιχείρησης βασίζεται κυρίως στην οργανωτική της δομή.
Η οργάνωση στο πλαίσιο μίας επιχείρησης αποτελεί το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού της το οποίο λειτουργεί έχοντας κοινό όραμα, κοινούς σκοπούς και συγκεκριμένους στόχους τόσο ανά άτομο όσο και ανά ομάδα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο υπάρχουν πλαίσια που είθισται να ονομάζονται πολιτικές ή διαδικασίες, οι οποίες με τη σειρά τους καθορίζουν τις ενέργειες στο χρόνο καθώς και το αποτέλεσμα αυτών. Συνεπώς, κάθε άτομο είναι έτσι σε θέση να γνωρίζει το λόγο για τον οποίο βρίσκεται εκεί, τι ακριβώς θα πρέπει να κάνει και τι αναμένετε από αυτόν. Ξέρει σε ποιον πρέπει να αναφερθεί, από ποιον να πάρει βοήθεια και σε ποιον θα πρέπει να ζητήσει το οτιδήποτε.
Η λογική της οργανωτικής δομής μίας επιχείρησης, ανεξαρτήτως μεγέθους ή αντικειμένου, προσπαθεί να συντονίσει όλα αυτά τα επιμέρους υλικά και άυλα αγαθά (δηλ. τους πόρους), δομές και υποδομές, έτσι ώστε οι επιχειρήσεις εν τέλει να είναι κερδοφόρες, να διέπονται από καλή φήμη, να έχουν ευχαριστημένους εργαζόμενους, να προσφέρουν σωστά προϊόντα ή υπηρεσίες ενίοτε με κοινωνικές προεκτάσεις.
Ακόμα, η οργανωτική δομή βοηθά τα στελέχη της επιχείρησης να εντοπίσουν τις αρμοδιότητες τους αλλά και τις αρμοδιότητες των άλλων, επιτρέποντας έτσι την αποφυγή συγχύσεων για τη θέση κάθε ατόμου στην επιχείρηση. Έτσι, ορίζονται επ’ ακριβώς η ιεραρχία της επιχείρησης, τα τμήματα και οι εκχώρηση ευθυνών, η στρατηγική της επιχείρησης και τέλος, ο αριθμός των θέσεων εργασίας που θα συντάξουν την ομάδα κάθε τμήματος.
www.i-mentor.gr
info@i-mentor.gr | | 2810363007
Σύμβουλοι Επιχειρήσεων